Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 1/2024 Dyrektora Monieckiego Ośrodka Kultury w Mońkach z dnia 19.02.2024
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
OBOWIĄZUJĄCE W MONIECKIM OŚRODKU KULTURY
Spis treści
§ 1 Preambuła
§ 2 Obszary Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem
§ 3 Wyjaśnienie pojęć
§ 4 Osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań
§ 5 Obowiązki Personelu w związku z wdrożeniem Standardów
§ 6 Rozpoznawanie i reagowanie nad czynnikami ryzyka krzywdzenia dziecka
§ 7 Zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza krzywdzenia. Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka.
§ 8 Zasady ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych małoletnich
§ 9 Zasady bezpiecznych relacji
§ 10 Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych (bezpieczeństwo w sieci)
§ 11 Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników
§ 12 Przepisy końcowe
§ 1 Preambuła
- Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez Personel Placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Personel Placówki traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez Personel wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel Placówki, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Placówki oraz swoich kompetencji.
- Dobro i bezpieczeństwo dzieci jest priorytetem wszelkich działań podejmowanych przez Personel Placówki na rzecz dzieci.
- Niniejszy system ochrony dzieci przed krzywdzeniem określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu dzieci, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc małoletniemu oraz wskazuje odpowiedzialność osób zatrudnionych w Jednostce za bezpieczeństwo dzieci korzystających z oferty Jednostki.
- Podstawą wydania Standardów jest ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U.2024.560 t.j. z dnia 2024.04.12 z późn. zm.).
§ 2 Obszary Standardów Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem
Standard 1 – Jednostka opracowała, przyjęła i wdrożyła do realizacji Standardy Ochrony Małoletnich.
- Dotyczą one całego Personelu (pracowników, współpracowników, stażystów i wolontariuszy – na wszystkich szczeblach Jednostki)
- Kierownictwo Jednostki wyznaczyło osobę odpowiedzialną za monitoring realizacji Standardów. Rola oraz zadania tej osoby są jasno określone.
- Standardy ochrony małoletnich jasno i kompleksowo określają:
- Sposób reagowania w Jednostce na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza krzywdzenia.
- Zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci.
- Zasady bezpiecznych relacji Personel-dziecko
- Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych
- Zasady bezpiecznej rekrutacji Personelu
- Polityka jest opublikowana i promowana wśród Personelu, rodziców i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne i informacyjne.
Standard 2 – Jednostka stosuje zasady bezpiecznej rekrutacji Personelu, regularnie szkoli Personel ze Standardów tj.:
- zasady rekrutacji Personelu pracującego z dziećmi, w tym obowiązek uzyskiwania danych z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o każdym członku personelu oraz, gdy jest to dozwolone przepisami obowiązującego prawa, informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a kiedy prawo na to nie zezwala, uzyskiwania oświadczenia Personelu dotyczącego niekaralności lub braku toczących się postępowań karnych lub dyscyplinarnych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego,
- zasady bezpiecznych relacji Personelu z małoletnimi, wskazujące, jakie zachowania na terenie Jednostki są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem,
- zasady zapewniania Personelowi podstawowej wiedzy na temat ochrony małoletnich przed krzywdzeniem oraz udzielania pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:
– rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci,
– procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia,
– odpowiedzialności prawnej pracowników, zobowiązanych do podejmowania interwencji, - zasady przygotowania Personelu (pracującego z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami)
– dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem,
– rodziców/opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia przed przemocą i wykorzystywaniem - zasady dysponowania materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz aktywnego ich wykorzystywania.
Standard 3 – Jednostka wdrożyła i stosuje procedury interwencyjne, które znane są i udostępnione całemu Personelowi. Personel mający kontakt z dziećmi wie komu należy zgłosić informację o krzywdzeniu małoletniego i kto jest odpowiedzialny za działania interwencyjne. Personelowi udostępnione są dane kontaktowe do lokalnych instytucji odpowiedzialnych za przeciwdziałanie i interwencję w przypadku krzywdzenia małoletnich.
- Jednostka wypracowała procedury, które określają krok po kroku, jakie działanie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony Personelu organizacji, członków rodziny, rówieśników i osób obcych.
- Jednostka dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia) oraz zapewnia do nich dostęp Personelowi. Dane te zostały opisane w Załączniku nr 6 do Standardów.
Standard 4 – Jednostka co najmniej raz na 2 lata monitoruje i w razie konieczności ewaluuje zapisy Standardów, konsultując się z Personelem, małoletnimi i rodzicami oraz je aktualizuje. Do monitorowania wykorzystuje się ankietę z Załącznika nr 3 do Standardów.
Standardy podstawowe:
przyjęte standardy ochrony małoletnich są weryfikowane ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.
Standardy uzupełniające:
w ramach weryfikacji Standardów Jednostka konsultuje się z małoletnimi i ich rodzicami/opiekunami.
§ 3 Wyjaśnienie pojęć
- Małoletni / dziecko – każda osoba do ukończenia 18-tego roku życia.
- Jednostka – Moniecki Ośrodek Kultury;
- Kierownik – osoba, organ lub podmiot, który w strukturze Jednostki, zgodnie z obowiązującym prawem i/lub wewnętrznymi dokumentami, jest uprawniony do podejmowania decyzji o działaniach Jednostki, tj. Dyrektor Jednostki.
- Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia – wyznaczona osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia w tym za prowadzenie rejestru zgłoszeń, za dokonywanie przeglądów i aktualizacji Polityki adekwatnie do potrzeb wynikających z konieczności dostosowania jej zapisów ze względu na nowelizację przepisów prawa lub zmieniającej się sytuacji faktycznej, w tym za monitorowanie realizacji i przestrzegania Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia jej postanowieni i prowadzenia rejestru zgłoszeń.
- Standardy – niniejszy dokument Standardy Ochrony Małoletnich;
- Krzywdzenie dziecka – działanie lub zaniechanie, które może przybrać formę popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, albo popełnienia czynu karalnego, na szkodę małoletniego albo innego działania / zaniechania na szkodę małoletniego, w tym polegającego na zaniedbaniu potrzeb życiowych małoletniego.
- Przemoc domowa – jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a. narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b. naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c. powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d. ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e. istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. - Osoba doznająca przemocy domowej – małoletni wobec którego jest stosowana przemoc domowa, jak również małoletni będący świadkiem przemocy domowej.
- Osoba stosująca przemoc domową – pełnoletni, który dopuszcza się przemocy domowej wobec osoby doznającej przemocy domowej.
- Personel – każda z osób zatrudnionych w Jednostce, bez względu na formę zatrudnienia, w tym współpracownik, stażysta, wolontariusz lub inna osoba.
- Opiekun dziecka – rodzice, opiekunowie prawni oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem
- Czyn karalny – czyn zabroniony przez ustawę jako: przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo wykroczenie lub wykroczenie skarbowe.
- Czyn zabroniony – zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej.
§ 4 Osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań
- Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia w tym za prowadzenie rejestru zgłoszeń, za dokonywanie przeglądów i aktualizacji Standardów adekwatnie do potrzeb wynikających z konieczności dostosowania jej zapisów ze względu na nowelizację przepisów prawa lub zmieniającej się sytuacji faktycznej, w tym za monitorowanie realizacji i przestrzegania Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia jej postanowieni i prowadzenia rejestru zgłoszeń: Dyrektor Jednostki Dariusz Gwiazda [dalej: osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia lub Dyrektor]
- Osoba odpowiedzialna za wdrożenie do stosowania Standardów: Dyrektor Jednostki Dariusz Gwiazda
- Osoba odpowiedzialna za odebranie oświadczeń od Personelu o zapoznaniu się, zrozumieniu i akceptacji Standardów: Dyrektor Jednostki Dariusz Gwiazda
§ 5 Obowiązki Personelu w związku z wdrożeniem Standardów
Każda z osób z grona Personelu zobowiązana jest do zapoznania się z treścią Standardów oraz do potwierdzenia tego faktu poprzez złożenie stosownego oświadczenia o zapoznaniu się z jej treścią, jej zrozumieniu, akceptacji i przyjęciu do bezwzględnego stosowania – według wzoru stanowiącego Załącznik nr 1 do Standardów.
§ 6 Rozpoznawanie i reagowanie nad czynnikami ryzyka krzywdzenia dziecka
1. Personel Jednostki posiada wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka Personel Jednostki podejmuje rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
3. Personel Jednostki monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.
4. Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji Personel-dziecko i dziecko-dziecko ustalone w Jednostce.
5. Rekrutacja Personelu placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji.
§ 7 Zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że małoletni doświadcza krzywdzenia. Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka.
- W przypadku powzięcia przez Personel podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone Personel ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji osobie odpowiedzialnej za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia.
- Po uzyskaniu informacji w/w osoba wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa i informuje ich o podejrzeniu.
- Wyznaczona przez Dyrektora osoba sporządza opis sytuacji małoletniego w Jednostce i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, Personelem Jednostki oraz opracowuje plan pomocy małoletniemu.
- Plan pomocy małoletniemu powinien zawierać wskazania dotyczące podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji.
- W bardziej skomplikowanych przypadkach (dotyczących np. wykorzystywania seksualnego lub znęcania fizycznego i psychicznego o dużym nasilaniu) Dyrektor Jednostki powołuje zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: Dyrektor oraz inni pracownicy (ewentualnie inny Personel) mający wiedzę na temat skutków krzywdzenia dziecka lub o krzywdzonym dziecku.
- 6. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy małoletniemu na podstawie opisu sporządzonego przez członków zespołu.
- W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłoszą rodzice/opiekunowie dziecka, Dyrektor Jednostki jest zobowiązany powołać zespół interwencyjny.
- Zespół, o którym mowa, wzywa rodziców/opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.
- Sporządzony przez zespół interwencyjny plan pomocy małoletniemu wraz z zaleceniem współpracy przy jego realizacji przedstawiany jest (o ile to możliwe) rodzicom/opiekunom przez Dyrektora Jednostki.
- Dyrektor (o ile to możliwe) informuje rodziców/opiekunów o obowiązku Jednostki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura, policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskiej Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji).
- Po poinformowaniu rodziców/opiekunów małoletniego (o ile było to możliwe) zgodnie z punktem poprzedzającym – Dyrektor podejmuje odpowiednie działania interwencyjne, tj. składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich; ośrodka pomocy społecznej. Przykłady scenariuszy działań interwencyjnych zostały opisane w punktach 17-20 niniejszego paragrafu.
- W przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone – informuje o tym fakcie rodziców/opiekunów dziecka na piśmie.
- Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 2 do niniejszych Standardów.
- Prowadzi się rejestr przypadków zgłoszeń dotyczących podejrzenia krzywdzenia małoletniego oraz zainicjowanych interwencji, w formie Kart Interwencji.
- Rejestr prowadzony jest w postaci papierowej albo elektronicznej.
- Rejestr prowadzi osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia.
- Wszyscy pracownicy i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, poza informacjami przekazywanymi uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
- [Działanie interwencyjne – w przypadku popełnienia przestępstwa]
W przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, działanie interwencyjne polega na sporządzeniu pisemnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz przekazaniu go policji albo do prokuratury. - [Działanie interwencyjne – w przypadku popełnienia czynu karalnego przez nieletniego]
W przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia dopuszczenia się przez nieletniego czynu karalnego na szkodę małoletniego – działanie interwencyjne polega na sporządzeniu pisemnego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia czynu karalnego oraz przekazaniu go policji albo do prokuratury albo do sądu rodzinnego. - [Działanie interwencyjne – w przypadku popełnienia czynu zabronionego przez nieletniego]
W przypadku istnienia uzasadnionego podejrzenia dopuszczenia czynu zabronionego przez nieletniego na szkodę małoletniego, lub naruszania przez niego zasad współżycia społecznego na szkodę małoletniego – działanie interwencyjne polega na realizacji społecznego obowiązku, jakim jest podjęcie działań zaradczych, przeciwdziałających, a przede wszystkim zawiadomieniu o tym opiekunów nieletniego, szkołę, sąd rodzinny, Policję lub inny właściwy organ. - [Działanie interwencyjne – w przypadku innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa]
a. [Sprawca z grona Personelu]
W przypadku kiedy krzywdzenia małoletniego dopuszcza się osoba z grona Personelu Jednostki, a jej działanie / zaniechanie nie prowadzi do istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa – działanie interwencyjne polega w zależności od charakteru zdarzenia na przekazaniu stosownych informacji do Pracodawcy a następnie według jego decyzji:
· na przeprowadzeniu z osobą z grona Personelu rozmowy dyscyplinującej przez Pracodawcę albo osobę wyznaczoną przez Pracodawcę,
· na wszczęciu postępowania dyscyplinarnego względem osoby z grona Personelu przez Pracodawcę albo osobę wyznaczoną przez Pracodawcę,
· dokonaniu przez Pracodawcę albo osobę przez Pracodawcę wyznaczoną, oceny zasadności dalszego utrzymywania stosunku prawnego łączącego osobę z grona Personelu z Jednostką, a w sytuacji kiedy ta osoba związana jest stosunkiem prawnym z podmiotem trzecim, jednak podmiotem realizującym zadania na rzecz Jednostki, polega na dokonaniu oceny zasadności rozwiązania współpracy z ww. podmiotem w zakresie korzystania przez Jednostkę z obsługi realizowanej przez osobę sprawcy.
b. [Sprawca, to osoba stosująca przemoc domową]
W przypadku kiedy krzywdzenia małoletniego dopuszcza się osoba stosująca przemoc domową jednak jej działanie / zaniechanie nie prowadzi do istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa, jednak zachodzi uzasadnione podejrzenie stosowania przez niego przemocy domowej / albo świadek przemocy domowej dokonał takiego zgłoszenia w Jednostce – działanie interwencyjne polega na powiadomieniu miejscowego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania przemocy domowej, zgodnie z postanowieniami Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury “Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy “Niebieska Karta”.
c. [Sprawca osoba trzecia / bez związku z przemocą domową]
W przypadku kiedy krzywdzenia małoletniego dopuszcza się sprawca będący osobą trzecią jednak jego działanie / zaniechanie nie prowadzi do istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa, jak również nie zachodzi uzasadnione podejrzenie stosowania przez niego przemocy domowej / bądź wystąpiły okoliczności uniemożliwiające ocenę zdarzenia – działanie interwencyjne polega sporządzeniu i przekazaniu do sądu rodzinnego pisma z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
d. [Sprawca inny małoletni]
W przypadku kiedy krzywdzenia małoletniego dopuszcza się inny małoletni, a jego działanie / zaniechanie nie prowadzi do powstania istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu karalnego / bądź wystąpiły okoliczności uniemożliwiające jednoznaczną kwalifikację negatywnego zdarzenia – działanie interwencyjne polega sporządzeniu i przekazaniu do sądu rodzinnego pisma z wnioskiem o wgląd w sytuację rodziny, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
§ 8 Zasady ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych małoletnich
- Zasady powstały w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Nasze wartości:
a. w naszych działaniach kierujemy się odpowiedzialnością i rozwagą wobec utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunków dzieci.
b. dzielenie się zdjęciami i filmami z naszych aktywności służy celebrowaniu sukcesów dzieci, dokumentowaniu naszych działań i zawsze ma na uwadze bezpieczeństwo dzieci. Wykorzystujemy zdjęcia/nagrania pokazujące szeroki przekrój dzieci – chłopców i dziewczęta, dzieci w różnym wieku, o różnych uzdolnieniach, stopniu sprawności i reprezentujące różne grupy etniczne.
c. dzieci mają prawo zdecydować, czy ich wizerunek zostanie zarejestrowany i w jaki sposób zostanie przez nas użyty.
d. zgoda rodziców/opiekunów prawnych na wykorzystanie wizerunku ich dziecka jest tylko wtedy wiążąca, jeśli dzieci i rodzice/opiekunowie prawni zostali poinformowani o sposobie wykorzystania zdjęć/nagrań i ryzyku wiążącym się z publikacją wizerunku. - Dbamy o bezpieczeństwo wizerunków dzieci poprzez:
a. pytanie o pisemną zgodę rodziców/opiekunów prawnych oraz o zgodę dzieci przed zrobieniem i publikacją zdjęcia/nagrania.
b. udzielenie wyjaśnień, do czego wykorzystamy zdjęcia/nagrania i w jakim kontekście, jak będziemy przechowywać te dane i jakie potencjalne ryzyko wiąże się z publikacją zdjęć/nagrań online.
c. unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikacyjnymi dziecko z imienia i nazwiska. Jeśli konieczne jest podpisanie dziecka, używamy tylko imienia.
d. rezygnację z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych z wizerunkiem dziecka (np. w przypadku zbiórek indywidualnych organizowanych przez naszą instytucję)
e. zmniejszenie ryzyka kopiowania i niestosownego wykorzystania zdjęć/nagrań dzieci poprzez przyjęcie zasad:· wszystkie dzieci znajdujące się na zdjęciu/nagraniu muszą być ubrane, a sytuacja zdjęcia/nagrania nie jest dla dziecka poniżająca, ośmieszająca ani nie ukazuje go w negatywnym kontekście,· zdjęcia/nagrania dzieci powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać dzieci w grupie, a nie pojedyncze osoby.
f. rezygnację z publikacji zdjęć dzieci, nad którymi nie sprawujemy już opieki, jeśli one lub ich rodzice/opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na wykorzystanie zdjęć po odejściu z Jednostki.
g. przyjęcie zasady, że wszystkie podejrzenia i problemy dotyczące niewłaściwego rozpowszechniania wizerunków dzieci należy rejestrować i zgłaszać dyrekcji, podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa dzieci. - Rejestrowanie wizerunków dzieci do użytku własnego placówki
W sytuacjach, w których nasza instytucja rejestruje wizerunki dzieci do własnego użytku, deklarujemy, że:
a. dzieci i rodzice/opiekunowie prawni zawsze będą poinformowani o tym, że dane wydarzenie będzie rejestrowane.
b. zgoda rodziców/opiekunów prawnych na rejestrację wydarzenia zostanie przyjęta przez nas na piśmie oraz uzyskamy przynajmniej ustną zgodę dziecka.
c. jeśli rejestracja wydarzenia zostanie zlecona osobie zewnętrznej (wynajętemu fotografowi lub kamerzyście) zadbamy o bezpieczeństwo dzieci i młodzieży poprzez:· zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania niniejszych wytycznych· zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do noszenia identyfikatora w czasie trwania wydarzenia;
d. niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała z dziećmi bez nadzoru osoby z Personelu naszej instytucji· poinformowanie rodziców/opiekunów prawnych oraz dzieci, że osoba/firma rejestrująca wydarzenie będzie obecna podczas wydarzenia i upewnienie się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci.
e. jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz
f. impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów prawnych dziecka nie jest wymagana - Rejestrowanie wizerunków dzieci do prywatnego użytku
W sytuacjach, w których rodzice/opiekunowie lub widzowie wydarzeń i uroczystości itd. rejestrują wizerunki dzieci do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych wydarzeń o tym, że:
a. wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających wizerunki dzieci i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w przypadku dzieci – przez ich rodziców/opiekunów prawnych
b. zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie powinny być udostępniane w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że rodzice lub rodzice lub opiekunowie prawni tych dzieci wyrażają na to zgodę
c. przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia prywatności, aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku dziecka. - Rejestrowanie wizerunku dzieci przez osoby trzecie i media
a. Jeśli przedstawiciele mediów lub dowolna inna osoba będą chcieli zarejestrować organizowane przez nas wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką prośbę wcześniej i uzyskać zgodę dyrekcji. W takiej sytuacji upewniamy się, że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich dzieci. Oczekujemy informacji o:
· imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę
· uzasadnieniu potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób i w jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,
· podpisanej deklaracji o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym
b. Personelowi Jednostki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku dziecka na terenie Jednostki bez pisemnej zgody rodzica/opiekuna prawnego dziecka oraz bez zgody dyrekcji
c. Personel Jednostki nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi, nie przekazuje mediom kontaktu do rodziców/opiekunów prawnych dzieci i nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego rodzica/opiekuna prawnego. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy osoba z Personelu jest przekonana, że jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
d. w celu realizacji materiału medialnego Dyrektor może podjąć decyzję o udostępnieniu wybranych pomieszczeń instytucji dla potrzeb nagrania. Dyrektor podejmując taką decyzję poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie Jednostki dzieci. - Zasady w przypadku niewyrażenia zgody na rejestrowanie wizerunku dziecka
Jeśli dzieci, rodzice lub opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie wizerunku dziecka, będziemy respektować ich decyzję. Z wyprzedzeniem ustalimy z rodzicami/opiekunami prawnymi i dziećmi, w jaki sposób rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować dziecko, aby nie utrwalać jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych.
Rozwiązanie, jakie przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla dziecka, którego wizerunku nie powinien być rejestrowany. - Przechowywanie zdjęć i nagrań
Przechowujemy materiały zawierające wizerunek dzieci w sposób zgodny z prawem i bezpieczny dla dzieci:
a. nośniki analogowe zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w zamkniętej na klucz szafce, a nośniki elektroniczne zawierające zdjęcia i nagrania są przechowywane w folderze chronionym z dostępem ograniczonym do osób uprawnionych przez Jednostkę;
b. nośniki będą przechowywane przez okres wymagany przepisami prawa o archiwizacji i/lub okres ustalony przez Jednostkę w dokumentacji dotyczącej ochrony danych osobowych;
c. nie przechowujemy materiałów elektronicznych zawierających wizerunki dzieci na nośnikach nieszyfrowanych ani mobilnych, takich jak telefony komórkowe i urządzenia z pamięcią przenośną (np. pendrive);
d. nie wyrażamy zgody na używanie przez Personel Jednostki osobistych urządzeń rejestrujących (tj. telefony komórkowe, aparaty fotograficzne, kamery) w celu rejestrowania wizerunków dzieci;
e. jedynym sprzętem, którego używamy jako Jednostka, są urządzenia rejestrujące należące do Jednostki.
§ 9 Zasady bezpiecznych relacji
Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez Personel jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Personel traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec dziecka w jakiejkolwiek formie. Personel realizując te cele działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych instytucji oraz swoich kompetencji. Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, stażystów i wolontariuszy oraz pozostały Personel. Znajomość i zaakceptowanie zasad są potwierdzone podpisaniem oświadczenia.
I. Relacje Personelu
Personel jest zobowiązany do utrzymania profesjonalnej relacji z dziećmi i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci. Personel jest zobowiązany działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.
II. Komunikacja z dziećmi
- W komunikacji z dziećmi Personel zobowiązany jest:
a) zachować cierpliwość i szacunek
b) słuchać uważnie dziecka i udzielać mu odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji,
c) informować dziecko o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, biorąc pod uwagę oczekiwania dziecka,
d) szanować prawo dziecka do prywatności, jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić dziecko, należy wyjaśnić mu to najszybciej jak to możliwe; jeśli pojawi się konieczność porozmawiania z dzieckiem na osobności, należy zostawić uchylone drzwi do pomieszczenia i zadbać, aby być w zasięgu wzroku innych; można też poprosić innego członka Personelu o obecność podczas takiej rozmowy,
e) zapewniać dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć osobie z Personelu Jednostki i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy. - Personelowi zabrania się:
a) zawstydzania, upokarzania, lekceważenia i obrażania dziecka oraz podnoszenia głosu na dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa dziecka lub innych dzieci,
b) ujawniania informacji wrażliwych dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci; obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, opiekuńczej i prawnej,
c) zachowania się w obecności dziecka w sposób niestosowny; obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynnie obraźliwych uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby)
III. Działania realizowane z dziećmi
- Personel zobowiązany jest:
a) doceniać i szanować wkład dzieci w podejmowane działania, aktywnie je angażować i traktować równo bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd,
b) unikać faworyzowania dzieci. - Personelowi zabrania się:
a) nawiązywania z dzieckiem jakichkolwiek relacji romantycznych lub seksualnych, składania mu propozycji o nieodpowiednim charakterze; obejmuje to także seksualne komentarze, żart, gesty oraz udostępnianie nieletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę,
b) utrwalania wizerunku nieletniego (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych; dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków dzieci, jeśli dyrekcja nie została o tym poinformowana, nie wyraziła na to zgody i nie uzyskała zgód rodziców/opiekunów oraz samych dzieci,
c) proponowania nieletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych, nielegalnych substancji, jak również używania ich w obecności małoletnich,
d) przyjmowania pieniędzy, prezentów od nieletnich, od rodziców/opiekunów dziecka,
e) wchodzenia w relacje jakiekolwiek zależności wobec dziecka lub rodziców/opiekunów dziecka, zachowywania się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności i prowadzący do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych – nie dotyczy to okazjonalnych podarunków tj. kwiatów, prezentów składkowych czy drobnych upominków. - Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie dzieckiem przez osobę z Personelu lub osobą z Personelu przez dziecko, muszą być raportowane Dyrektorowi. Jeśli osoba z Personelu jest ich świadkiem, zobowiązana jest reagować stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych.
IV. Kontakt fizyczny z dziećmi
- Jakiekolwiek przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowany i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka może być nieodpowiednie wobec innego.
- Personel zobowiązany jest:
a) kierować się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowuje świadomość, że nawet przy jego dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez dziecko lub osoby trzecie,
b) być zawsze przygotowanym na wyjaśnienie swoich działań,
c) zachować szczególną ostrożność wobec dziecka, które doświadczyło nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania; takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi; w takich sytuacjach Personel powinien reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic. - Personelowi zabrania się:
a) bicia, szturchania, popychania oraz naruszania integralności fizycznej dziecka w jakikolwiek inny sposób,
b) dotykania dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny,
c) angażowania się w takie aktywności jak łaskotanie, udawanie walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne. - W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec dziecka, Personel jednostki zobowiązany jest unikać innego niż niezbędny kontakt fizyczny z dzieckiem. W każdej czynności pielęgnacyjnej i higienicznej, związanej z pomaganiem dziecku w ubieraniu się i rozbieraniu, jedzeniu, myciu, przewijaniu czy korzystaniu z toalety, osobie z Personelu powinna asystować druga osoba zatrudniona w placówce. Jeśli pielęgnacja i opieka higieniczna nad dziećmi należą do obowiązków Personelu – zostanie on przeszkolony w tym kierunku.
- Kontakt fizyczny z dzieckiem musi być jawny, nieukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli osoba z Personelu będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub dzieci, zobowiązana jest zawsze poinformować o tym osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletnim i udzielenie im wsparcia i/lub postępować zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.
V. Kontakty Personelu z dzieckiem poza godzinami pracy
- Obowiązuje zasada, że kontakt z dziećmi powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć wypełniania celów statutowych Jednostki.
- Personelowi zabrania się zapraszania dzieci do swojego miejsca zamieszkania, spotykania się z nimi poza godzinami pracy; obejmuje to także kontakty z dziećmi poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).
- Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z dziećmi i ich rodzicami lub opiekunami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy).
- Jeśli zachodzi taka konieczność spotykania z dziećmi poza godzinami pracy, Personel zobowiązany jest poinformować o tym Dyrektora, a rodzice/opiekunowie dzieci muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.
- Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli dzieci i rodzice/opiekunowie dzieci są osobami bliskimi wobec Personelu) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców oraz opiekunów.
VI. Kontakty w sieci
1. Personel musi być świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, a także własnych działań w Internecie. Dotyczy to odwiedzania określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, na których może on spotkać małoletnich, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzysta. Jeśli profil osoby z Personelu jest publicznie dostępny, to również dzieci i ich rodzice/opiekunowie mają wgląd w cyfrową aktywność Personelu.
2. Personel zobowiązany jest wyłączać lub wyciszać osobiste urządzenia elektroniczne w trakcie pracy oraz wyłączyć na terenie placówki funkcjonalność Bluetooth.
Personelowi zabrania się nawiązywania kontaktów z dziećmi poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie zaproszeń w mediach społecznościowych.
§ 10 Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych (bezpieczeństwo w sieci)
- Szkodliwe treści to takie materiały, które mogą wywoływać negatywne emocje u odbiorcy lub promują niebezpieczne zachowania. Można do nich zaliczyć:
a) treści pornograficzne dostępne bez żadnego ostrzeżenia, w tym tzw. pornografię dziecięcą, czyli materiały prezentujące seksualne wykorzystywanie dzieci;
b) treści obrazujące przemoc, obrażenia fizyczne, deformacje ciała, np. zdjęcia lub filmy przedstawiające ofiary wypadków, okrucieństwo wobec zwierząt;
c) treści nawołujące do samookaleczeń lub samobójstw, bądź zachowań szkodliwych dla zdrowia, np. ruch pro-ana, zachęcanie do zażywania niebezpiecznych substancji np. leków czy narkotyków;
d) treści dyskryminacyjne, nawołujące do wrogości, a nawet nienawiści wobec różnych grup społecznych lub jednostek. - W celu ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi zaleca się, aby:
a) Komputer przeznaczony dla dziecka powinien być wyposażony w program filtrujący, pozwalający na uchronienie dziecka przed kontaktem ze szkodliwymi treściami. Im młodsze dziecko, tym filtr powinien być szczelniejszy. Warto zasugerować rodzicom instalację funkcji informowania rodzica lub opiekuna o stronach, które dziecko odwiedziło (lub próbowało odwiedzić w przypadku blokady dostępu).
b) Rozsądna i dopasowana do wieku edukacja seksualna zapobiegała rozwojowi nieprawidłowych postaw i zachowań związanych z seksem.
c) Monitorować wyszukiwane treści w Internecie przez dzieci i na bieżąco omawiać je z rodzicami w obecności pedagoga.
d) Rozmawiać z dziećmi o tym, co robią w Internecie. Jeżeli coś je zaniepokoi, czegoś się przestraszą w sieci, powinno czuć, że może się zwierzyć np. pedagogowi. W ten sposób można uniknąć negatywnych konsekwencji związanych z przypadkowym, niezamierzonym kontaktem z treściami drastycznymi, ale także w porę wychwycić inne problemy, których rozwiązania dziecko szuka w Internecie. - Szkodliwe i niedozwolone treści zaleca się zgłaszać na Dyżurnet.pl – punkt kontaktowy, tzw. hotline, do którego można anonimowo zgłaszać przypadki występowania w Internecie treści zabronionych prawem takich, jak pornografia dziecięca, pedofilia, treści o charakterze rasistowskim i ksenofobicznym.
§ 11 Zasady bezpiecznej rekrutacji pracowników
- Jednostka zatrudnia osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi. Aby sprawdzić powyższe, Jednostka podczas rekrutacji żąda następujących informacji:
· Wykształcenie,
· Kwalifikacje zawodowe,
· Przebieg dotychczasowego zatrudnienia kandydata. - Przed dopuszczeniem kandydata do wykonywania obowiązków związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub opieką nad nimi Jednostka jest zobowiązana wypełnić obowiązki z art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich. Obowiązki z tego artykułu to m.in. sprawdzenie osoby zatrudnianej w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. W związku z powyższym Jednostka przeprowadza następujące czynności szczególne wymagane przed zatrudnieniem:
· Kandydat jest zobowiązany przedłożyć informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
(ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich przewiduje różnice w przypadku osób posiadających obywatelstwo innego państwa niż Rzeczpospolita Polska)· Jednostka ma obowiązek uzyskać informacje, czy dane kandydata są zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. - W związku ze sprawdzaniem w Rejestrze Jednostka jest zobowiązana pozyskać od kandydata dodatkowe dane osobowe. Wzór oświadczenia, przy pomocy którego pozyskuje te dane stanowi Załącznik nr 5 do niniejszej Polityki. Ponadto zobowiązana jest wypełnić wobec kandydata obowiązek informacyjny RODO – którego wzór również znajduje się w Załączniku nr 5 do Polityki.
§ 12 Przepisy końcowe
- Standardy Ochrony Małoletnich w wersji pełnej i skróconej zostały opublikowane na stronie internetowej Jednostki. Są one promowane wśród całego Personelu, rodziców i dzieci uczęszczających na zajęcia realizowane przez Jednostkę oraz korzystających z innych form współpracy z Jednostką. Poszczególne grupy małoletnich są ze Standarami aktywnie zapoznawane poprzez prowadzone działania edukacyjne i informacyjne.
- Historia zmian Standardów powinna być ewidencjonowana, zgodnie z tabelą z Załącznika nr 4 do Standardów.
Załączniki do Standardów Ochrony Małoletnich:
Załącznik nr 1 – Oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami Ochrony Małoletnich
Załącznik nr 2 – Karta Interwencji
Załącznik nr 3 – Anonimowa ankieta monitorująca Standardy Ochrony Małoletnich w Monieckim Ośrodku Kultury
Załącznik nr 4 – Rejestr zmian Standardów Ochrony Małoletnich
Załącznik nr 5 – Oświadczenie kandydata
Załącznik nr 6 – Informacje o możliwości uzyskania bezpłatnej pomocy przez dziecko